![](/media/lib/545/n-wulkanizm-ccc521942abc9cdb076861c1c3b452ac.jpg)
Średniowieczne kroniki pozwoliły na uściślenie dat wielkich erupcji wulkanicznych
6 kwietnia 2023, 10:12Obserwujący niebo średniowieczni mnisi wnieśli udział do współczesnej wulkanologii. Międzynarodowy zespół badawczy, pracujący pod kierunkiem uczonych z Uniwersytetu w Genewie, przeanalizował średniowieczne kroniki, rdzenie lodowe i pierścienie drzew, co pozwoliło na precyzyjne datowanie jednych z największych erupcji wulkanicznych w historii ludzkości. W ten sposób uzyskali nowe informacje dotyczące jednego z najbardziej aktywnych wulkanicznie okresów na Ziemi.
![Hipparcos, © NASA](/media/lib/16/1191504448_965473-8525a8a184d374befd3edc4866016a7d.jpeg)
Dokładniejszy katalog kosmosu
4 października 2007, 13:26Dr Floor van Leeuwen, astronom z Cambridge, przez 10 lat pracował nad aktualizacją danych zebranych w latach 90. przez satelitę Hipparcos. W ten sposób powstał najdokładniejszy katalog odległości dzielących nas od ponad 100 tysięcy gwiazd.
![](/media/lib/188/n-gaia-13a8bb937b534be47d0cf6a7ea7cc80d.jpg)
Gaia dostarczyła szczegółowe dane o ponad miliardzie gwiazd
9 kwietnia 2018, 09:04Astronomowie na całym świecie czekają na udostępnienie kolejnych danych z satelity Gaia. Urządzenie to, wystrzelone przez ESA w 2013 roku obserwuje ponad miliard gwiazd z Drogi Mlecznej i sąsiednich galaktyk. Gaia mierzy ich pozycję, paralaksę i ruch z niespotykaną dotąd precyzją poniżej 1/1000 sekundy kątowej.
![](/media/lib/563/n-zieba-980a83c697cd7521f13ef5529c0a2e6c.jpg)
Tajemnicze eksplozje w kosmosie stały się jeszcze bardziej tajemnicze
6 października 2023, 12:02Dzięki Teleskopowi Hubble'a, niezwykle rzadkie, tajemnicze eksplozje kosmiczne, stały się jeszcze bardziej tajemnicze. Historia LFBOT (Luminous Fast Blue Optical Transient) rozpoczęła się od słynnej Krowy (AT2018cow), gdy zaobserwowano eksplozję podobną do supernowych, którą wyróżniała wyjątkowa jasność początkowa, bardzo szybkie tempo zwiększania jasności oraz błyskawiczne tempo przygasania. Najpierw naukowcy ogłosili, że rozwiązali zagadkę, rok później przyznali, że nie wiadomo, z czym mamy do czynienia, a w 2020 roku ogłoszono odkrycie nowej klasy eksplozji kosmicznych. Minęły kolejne trzy lata i tajemnica tylko się pogłębiła.
![](/media/lib/53/mona-liza-w-luwrze-54cf316702eed8c9e16dc9f723e67901.jpg)
Dlaczego pojawia się i znika?
22 października 2009, 10:26Patrząc na Monę Lizę, czasem widzimy na jej twarzy delikatny uśmiech, a czasem wydaje nam się całkowicie poważna. Skąd ta rozbieżność? Zgodnie z zaproponowanym przez naukowców nowym wyjaśnieniem, komórki siatkówki przesyłają do mózgu informacje należące do różnych kategorii, np. dotyczące jasności czy położenia w polu widzenia. Co pewien czas jeden z takich kanałów zdobywa przewagę, dlatego raz coś widzimy, a za chwilę już nie.
![](/media/lib/294/n-kepler-ab9bf3461a0b7dbf6144c30720902a0b.png)
Ziemia 2.0 nie istnieje?
10 kwietnia 2018, 09:01Grupa astronomów kwestionuje istnienie Ziemi 2.0, pozasłonecznej planety, który ma być najbardziej podobną do Ziemi ze wszystkich dotychczas odkrytych. O odnalezieniu Kepler 452b informowaliśmy w 2015 roku. Ma być to najmniejsza planeta znajdująca się w ekosferze swojej gwiazdy
![](/media/lib/577/n-czkawkaczarnejdziury-0649f2db52d113ecee89e07ea9b345bf.jpg)
Galaktyka nagle rozbłysła i okazało się, że jej czarna dziura ma „czkawkę”
2 kwietnia 2024, 19:15W centrum odległej galaktyki nagle rozbłysła supermasywna czarna dziura i okazało się, że ma ona „czkawkę”. To pierwsze znane zjawisko tego typu. Członkowie międzynarodowego zespołu badawczego uważają, że najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem tego zjawiska jest obecność mniejszej czarnej dziury, która krąży wokół supermasywnego towarzysza, wyrzucając do 8,5 doby materiał z jego dysku akrecyjnego. Taka hipoteza to wyzwanie dla dotychczasowych poglądów na dyski akrecyjne czarnych dziur, które są postrzegane jako dość jednolite skupiska materiału
![Rudzik](/media/lib/67/drozd-europejski-9b034cd671920e12df8fe814e9118de8.jpg)
Jak ptaki widzą pole magnetyczne
22 lipca 2010, 17:02Od dawna było wiadomo, że wiele zwierząt: niektóre ptaki, owady, łososie - posiada jakiś wewnętrzny kompas, zmysł pozwalający im rozpoznawać kierunki geograficzne. Dopiero niedawno udało się szczegółowo zbadać i opisać ten niezwykły mechanizm u ptaków.
![](/media/lib/338/n-bedin1-9571135ecd97f38426b91ee07b25e0ad.jpg)
Hubble niespodziewanie odkrył nową galaktykę
1 lutego 2019, 11:19Astronomowie, którzy za pomocą Teleskopu Hubble'a badali jedne z najstarszych i najsłabiej świecących gwiazd w gromadzie NGC 6752 dokonali niespodziewanego odkrycia. Zauważyli nieznaną dotychczas galaktykę karłowatą, odległą od Ziemi o zaledwie 30 milionów lat świetlnych.
![](/media/lib/412/n-superkekb-2c6f749c0329532e5d424c2ec150f41c.jpg)
Rekordowa świetlność akceleratora cząstek. Naukowcy mają nadzieję na złapanie ciemnej materii
17 lipca 2020, 10:27Japoński akcelerator cząstek SuperKEKB pobił światowy rekord świetlności. Pracujący przy nim naukowcy obiecują, że to dopiero początek. W ciągu najbliższych lat chcą zwiększyć świetlność urządzenia aż 40-krotnie, co ma pozwolić zarówno na odkrycie ciemnej materii, jak i wyjście z fizyką poza Model Standardowy.